به نقل از «تابناک»

کشف ۱۴۰ اثر تاریخی در حوضه آبگیر سد «چم‌شیر»

تاریخ انتشار: ۱۷ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۸۶۴۶۱

به گزارش تابناک، به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث ‌فرهنگی و گردشگری، محمدحسین عزیزی خرانقی با بیان این‌که این پروژه با انجام کاوش در ۱۶ محوطه فرهنگی ـ تاریخی شناسایی شده در این محدوده آغاز شده است، یادآور شد: سد و نیروگاه چم‌شیر در استان کهگیلویه و بویر احمد، شهرستان گچساران روی رودخانه زهره، مراحل پایانی ساخت خود را سپری می‌کند و کارفرمای این طرح شرکت آب و نیروی ایران است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این باستان‌شناس افزود: محدوده مخزن این سد تا کنون دو بار مورد بررسی باستان‌شناسی قرار گرفته و به طور کلی تعداد ۱۴۰ اثر فرهنگی- تاریخی در آن شناسایی شده است.

او ادامه داد: در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۸، ۳۰ محوطه از میان محوطه‌های شناسایی شده توسط مدیر پیشین کاوش‌های نجات‌بخشی سد و نیروگاه چمشیر انتخاب و مورد گمانه‌زنی به منظور تدقیق وجود نهشته‌های فرهنگی، قرار گرفت.

عزیزی خرانقی گفت: در سال‌های گذشته ۹ محوطه به پیشنهاد و انتخاب مدیر پروژه پیشین مورد کاوش باستان‌شناسی قرار گرفته بود و در سال جاری با توجه به نزدیکی زمان مقرر آبگیری، پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری در توافقی با پروژه چمشیر، ۱۶ تیم کاوش باستان‌شناسی را در منطقه به منظور کاوش نجات‌بخشی محوطه‌های پیشنهادی، همچون ۹ محوطه قبل، مستقر کرد.

مدیر پروژه و ناظر کاوش‌های نجات‌بخشی سد و نیروگاه چمشیر با بیان ‌این‌که استقرار و مدیریت ۱۶ تیم کاوش به صورت همزمان نیاز به هماهنگی بالایی بین پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری و مسؤولان پروژه سد و نیروگاه چمشیر داشت، اظهار کرد: خوشبختانه این مهم صورت پذیرفت و گروه‌های انتخاب شده از نیمه آذر ماه امسال در منطقه مستقر و کاوش نجات‌بخشی در محوطه‌های انتخاب شده، آغاز و تا کنون نیز ادامه دارد.

او با بیان این‌که از ۱۶ گروه کاوش، ۶ گروه از همکاران پژوهشکده باستان‌شناسی و میراث‌فرهنگی و ۱۰ گروه از پژوهشگران آزاد به صورت پیمانی مشغول حفاری هستند، گفت: قدیمی‌ترین محوطه از بین محوطه‌های انتخاب شده، دارای نهشته‌های فرهنگی از دوره ایلام (عیلام) میانه و جدیدترین آن‌ها به دوران متأخر اسلامی، باز می‌گردند.

کشف ۱۴۰ اثر تاریخی در حوضه آبگیر سد «چم‌شیر»

عزیزی خرانقی افزود: بیشتر محوطه‌ها دارای یک یا دو رَج معماری سنگی خشکه‌چین و گاهی موارد ملات گِل است و به صورت کلی به جز محوطه ایلامی، ما بقی محوطه‌ها عموما استقرارهای کوچ‌شینی از دوران میانه تا متأخر اسلامی هستند و در مواردی حتی سفال‌های شاخص برای تاریخ‌گذاری نسبی از کاوش برخی محوطه‌ها به دست نیامده است.

مدیر پروژه و ناظر کاوش‌های نجات‌بخشی سد و نیروگاه چمشیر گفت: با توجه به ماهیت محوطه، آثار فرهنگی منقول از جمله سفال، به صورت بسیار محدودی در کاوش‌ها یافت می‌شود و همین موضوع، تاریخ‌گذاری دقیق محوطه‌ها را در این مرحله بسیار دشوار می‌کند.

او ادامه داد: معماری به دست آمده بسیار ساده و صرفا اتاق‌هایی عموما مستطیل شکل است که با توجه به سادگی و تشابه پلان معماری در بیشتر محوطه‌ها، امکان تاریخ‌گذاری محوطه‌ها بر اساس شاخصه‌های معماری نیز، میسر نیست، اما از این میان برخی محوطه‌ها همچون ۷۴، ۸۶، ۸۷، ۳۳ و ۱۰۷ دارای معماری منسجم‌تر همراه با دیوارهای مستحکم با مصالح لاشه‌سنگ و گچ نیم‌کوب و اندودگچی هستند.

این باستان‌شناس با بیان ‌این‌که کاربری احتمالی این محوطه‌ها در گزارش‌های آتی توسط سرپرستان گروه‌های کاوش به صورت مجزا ارائه خواهد شد، گفت: تاریخ‌گذاری پیشنهادی تا این مرحله از کاوش، قرون اولیه تا قرون میانه اسلامی است.

مدیر پروژه و ناظر کاوش‌های نجات‌بخشی سد و نیروگاه چمشیر با اشاره به این‌که این کاوش‌ها تا اواخر دی ماه طول خواهد کشید، هرچند کاوش در برخی محوطه‌ها همچنان ادامه خواهد داشت، افزود: با توجه به حساسیت‌هایی که در مورد کاوش‌های نجات‌بخشی سد و نیروگاه چم‌شیر به وجود آمده، پژوهشگاه میراث ‌فرهنگی و گردشگری در نظر دارد تا پس از پایان کاوش‌های میدانی، در همایشی از سرپرستان گروه‌های کاوش برای ارائه دستاوردهای پژوهشی، دعوت کند که زمان و نحوه برگزاری آن از طریق روابط‌عمومی پژوهشگاه، اطلاع رسانی خواهد شد.

این درحالی است که شهرام زارع ـ مدیر پیشین پروژه مطالعات باستان‌شناسی نجات‌بخشی سد چم‌شیر ـ گفته بود: در محدودة آبگیر سد چمشیر بیش از ۱۴۰ اثر و محوطه شناسایی شده است که همه این آثار پس از آبگیری کامل سد زیر آب خواهند رفت.

آبگیری سد چم‌شیر به اختلافی میان فعالان و دوستداران میراث فرهنگی و محیط زیست و همچنین مقامات استانی کهگیلویه و بویراحمد و وزارت نیرو تبدیل شده است. نظر فعالان محیط زیست بر این است که با آبگیری این سد فاجعه گتوند بار دیگر تکرار خواهد شد و نه تنها آب مصرفی زمین‌های زراعی، شور خواهد شد که بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری منطقه از بین خواهد رفت.

علی دارابی معاون میراث فرهنگی و قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز در پی اعتراض فعالان میراث فرهنگی نسبت به غرق شدن بخشی از هویت تاریخی این سرزمین با آبگیری این سد، گفته بود وزارت میراث فرهنگی نظر مخالف خود را با آبگیری این سد اعلام کرده است.

منبع: تابناک

کلیدواژه: آلودگی هوا قانون هوای پاک قاسم سلیمانی احمدرضا دستغیب احمدرضا رادان باستان شناسی چم شیر آلودگی هوا قانون هوای پاک قاسم سلیمانی احمدرضا دستغیب احمدرضا رادان فرهنگی و گردشگری پژوهشگاه میراث میراث فرهنگی باستان شناسی شناسایی شده تاریخ گذاری مدیر پروژه محوطه ها خواهد شد کاوش ها ۱۴۰ اثر چم شیر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۸۶۴۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نمایشگاهی از نیم قرن تلاش برای احیای جلفا

ایسنا/اصفهان عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری معتقد است: «علت خرابی آثار تاریخی، جهل و علت ترجیح مکان‌های بی‌ارزشِ امروزی بر مکان‌های ارزشمند کهن، کوته‌نظری نسبت به منافع سوداگرانۀ خُرد است.»

سیدمحمد بهشتی شیرازی، بعدازظهر پنجشنبه (۶ اردیبهشت‌ماه) در آیین افتتاحیه نمایشگاه «نیم‌قرن تلاش برای احیای جلفای اصفهان» (نمایشگاهی از عکس‌های احمد منتظر) که در محل ساختمان مدرسۀ فرانسوی‌ها (دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر اصفهان) بیان شد، گفت: من زمانِ رفتن به سازمان میراث فرهنگی در سال ۷۶ با چند نکته مواجه شدم. سازمان میراث فرهنگی یک سازمان دولتی بوده و در سال‌هایی که ما در آنجا بودیم پولی برای پرداخت پاداش و عیدی و حق مأموریت به کسی را نداشت و کارمندان آنجا نیز با هزینه‌های خود به سفر می‌رفتند. انگیزه آن‌ها برای کار، پطرس بودن بود (اقتباسی از داستان پطرس فداکار در کتاب‌های درسی) بود و یکی از این پطرس‌ها احمد منتظر است.

او افزود: من ۵۰ سال پیش شعر می‌گفتم. آن زمان قصد سرودن شعر و حالی شبیه به یک حسرت بزرگ داشتم؛ انگار یک فرصت طلایی را ازدست‌داده بودم که غیرقابل‌جبران بود! ۵۰ سال پیش شروع این شعر را این‌گونه نوشتم: «اردیبهشت هم تمام شد» و ۵۰ سال است که نتوانستم یک کلمه به آن اضافه کنم. اردیبهشت‌، ماه عجیبی است که اتفاقات بسیاری در آن می‌افتد و وقت بسیاری از کارها بوده که اگر ازدست‌ برود قابل بازگشت نیست.

عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری سپس این دو پرسش را مطرح کرد که چرا کار عکاس‌ها ارزشمند است، سپس در پاسخ گفت:۲ چیز طیره عقل است؛ دیدن به‌وقت ندیدن و ندیدن به‌وقت دیدن؛ و این همان کارِ عکاسان است. آن‌ها کمک می‌کنند که آنچه نباید دید را ندید و آنچه باید دید را ببینیم. ما در زندگی از ۲ واژۀ «کهن» و «کهنه» استفادۀ بسیار کرده‌ایم و معمولاً توجهی به تفاوت ماهوی آن‌ها نداریم. هردو واژه با زمان، سروکار دارند و ازاین‌جهت با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. «کهن» و «کهنه» ضد یکدیگر بوده و از جنس هم نیستند. «کهنه»، دورریختنی، بی‌ارزش و حضورش ملال‌آور است، درصورتی‌که «کهن» آن چیزی است که دور نمی‌اندازیم. ما بسیاری از اوقات از تکرار خسته می‌شویم، ولی اگر از تکرار غروب و طلوع خورشید خسته نمی‌شویم، و این موضوع به دلیل کهن بودن آن است‌.

بهشتی خاطرنشان کرد: کار یک عکاس، ثبت آن چیزی است که استعداد کهن بودن را دارد و واجد ارزشی است و زمان آن را مستعمل نکرده و عکاس آن را بیرون کشیده و پیش چشم ما می‌گذارد. هر چیزِ کهنی از روز اول کهن و هر چیز کهنه‌ای نیز از روز اول کهنه است. نو شدن، اقتضای امر کهن است. احمد منتظر تعدادی از مستندات ساختنان های جلفا را به نمایش گذاشته و زیر بعضی از آن‌ها به خط سرخ نوشته‌اند که «اردیبهشت هم تمام شد.»

رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اضافه کرد: دلیل ترجیح مکان‌های بی‌ارزشِ امروزی بر مکان‌های ارزشمند کهن، کوته‌نظری نسبت به منافع سوداگرانۀ خُرد است. علت خرابی آثار تاریخی، جهل است که بسیاری را نیز متقاعد می‌کند. 

بهشتی با اشاره به اینکه برپایی نمایشگاه «نیم قرن تلاش برای احیای جلفای اصفهان» یک تذکر برای ما است، اضافه کرد: ردپای همه کارهایی که در این شهر کرده‌ایم، باقی است و نمی‌توان آن‌ها را پاک کرد. این نمایشگاه یک هشدار خوب از این بابت بوده که ما هوشیارتر عمل کنیم.

او در ادامه گفت: در شهر ایروان به‌اندازه جلفای اصفهان اثری وجود ندارد که ۱۵۰ سال بیشتر عمر داشته باشد، ولی در جلفای اصفهان چنین آثاری وجود دارد. 

یک آروز؛ ثبت جهانی بافت تاریخی اصفهان

همچنین میثم بکتاشیان، معاون فرهنگی هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشب شهردااری اصفهان نیز چنین بیان کرد: دفتر فرهنگ و معماری، یک دفتر تخصصی ذیل این است که رسالتش پرداختن به موضوع فرهنگ معماری و شهرسازی به‌طور تخصصی است.

او با بیان اینکه در جای‌جای اصفهان با مصوناتی که توسط هنرمندان بزرگی خلق‌شده، روحمان جلا پیدا می‌کند، ادامه داد: پاسداشت فرهنگ اصیل معماری گذشته برای ما اهمیت دارد. ما در هفته فرهنگی سعی کردیم با تنوع برنامه‌ها در موضوعات مختلف، به سلایق مختلف مردم بپردازیم تا هرکس برنامه موردنظر خود را انتخاب کند. امیدوارم بتوانیم هرچه بهتر حوزه فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی را توسعه دهیم.

بکتاشیان تأکید کرد: بسیاری از شهرهای دیگر با قدمت کمتر، توانسته‌اند که بافت تاریخی خود را به ثبت جهانی برسانند. نکته‌ای که در دفتر فرهنگ و معماری به‌عنوان یک آرزو آن را دنبال می‌کنیم، ثبت جهانی بافت تاریخی اصفهان است.

به گزارش ایسنا، علاقه‌مندان برای بازدید از نمایشگاه «نیم‌قرن تلاش برای احیای جلفای اصفهان» می‌توانند تا ۱۳ اردیبهشت‌ماه به دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر اصفهان(مدرسۀ فرانسوی‌ها)، واقع در خیابان حکیم نظامی، کوچه سنگتراش‌ها، کوی چهارسوقی‌ها مراجعه کنند. 

انتهای پیام